Dawny Urząd Powiatowy

Szczecinek to miasto pełne historii i architektonicznych perełek, a jednym z najbardziej charakterystycznych obiektów jest „Dawny Urząd Powiatowy” przy ulicy 3 Maja 2. Ten imponujący budynek, będący świadkiem burzliwych dziejów regionu, zachwyca nie tylko swoją bryłą, ale i detalami architektonicznymi, które przenoszą w czasy przełomu XIX i XX wieku. Spacerując ulicami Szczecinka, trudno przejść obojętnie obok tego zabytku – to miejsce, które zdecydowanie warto zobaczyć podczas wizyty w mieście.

Historia i kontekst powstania

Parcela, na której wznosi się Dawny Urząd Powiatowy, w średniowieczu i okresie nowożytnym była znana jako „Schlosskoppel” i służyła jako łąki oraz pastwiska przylegające do zamku książęcego. W XIX wieku teren ten przeszedł w ręce kupca Hutha, który podzielił go na mniejsze działki i założył ogrody oraz szklarnie. Po śmierci Hutha całość kupiło miasto Szczecinek, a południową część sprzedało władzom powiatowym z przeznaczeniem na budowę nowej siedziby starostwa. Budowa gmachu trwała od 1905 do 1908 roku, a projekt odzwierciedlał ówczesne tendencje architektoniczne oraz aspiracje urzędników miejskich.

Architektura i styl

Budynek Dawnego Urzędu Powiatowego stanowi znakomity przykład eklektyzmu z wyraźnymi nawiązaniami do neogotyku, co szczególnie widoczne jest na drugim piętrze. W architekturze obiektu można odnaleźć także elementy neoromańskie, jak kolumny w oknach elewacji podwórzowych, oraz inspiracje tzw. Heimatstil – architekturą wiejską, widoczne w dachach naczółkowych i ryglowych facjatach. Ceglane, nieotynkowane elewacje parteru i piętra odwołują się do surowej holenderskiej architektury ceglanej, co nadaje budynkowi wyjątkowy charakter.

Gmach zaplanowano na planie zbliżonym do litery „L”, z licznymi prostokątnymi ryzalitami i jednym wielobocznym, stylizowanym na wieżę. Bryła budynku jest zróżnicowana pod względem wysokości – część południowa jest większa i wyższa, północna mniejsza i niższa. Całość nakryto osobnymi dachami o różnych formach i wysokościach, a ryzality oraz facjaty ryglowe zwieńczono dachami dwuspadowymi z naczółkami. Charakterystycznym elementem jest hełm w formie ostrosłupa wieńczący wieloboczny ryzalit. Od strony południowej na drugiej kondygnacji znajduje się balkon z wykuszem, wsparty na masywnych ceglanych wspornikach, a wejście główne poprzedza niewielki ganek.

Wnętrza i pierwotne funkcje

W czasach swojej świetności budynek mieścił na parterze obszerne pomieszczenia Komunalnej Kasy Powiatowej oraz Powiatowej Kasy Oszczędności. Na piętrze znajdowały się biura urzędów komitetu powiatowego, landrata, inspektoratu podatkowego oraz inżyniera budowy dróg. Druga kondygnacja kryła reprezentacyjną salę obrad sejmiku powiatowego z przedsionkiem i garderobą, a także mieszkanie landrata. Na terenie posesji znajdował się ogród, powozownia, stajnie oraz mieszkania dla woźnicy i gońca. Całość otoczona była ozdobnym ogrodzeniem, co podkreślało prestiż i rangę urzędu.

Znaczenie naukowe i estetyczne

Dawny Urząd Powiatowy wyróżnia się nie tylko walorami estetycznymi, ale także naukowymi. Jego stylistyka jest nietypowa na tle innych urzędowych budynków z przełomu XIX i XX wieku, co świadczy o wysokim poziomie artystycznym i indywidualnym podejściu do projektowania. Obiekt stanowi doskonały przykład przenikania się różnych stylów architektonicznych i jest ważnym świadectwem historii regionu oraz rozwoju administracyjnego Szczecinka.

Informacje dla odwiedzających

Budynek Dawnego Urzędu Powiatowego znajduje się przy ulicy 3 Maja 2 w Szczecinku, w centrum miasta, co zapewnia dogodny dojazd zarówno samochodem, jak i komunikacją miejską. W pobliżu znajdują się przystanki autobusowe oraz dworzec kolejowy. Obiekt obecnie pełni funkcje administracyjne, dlatego zwiedzanie wnętrz może być ograniczone – warto wcześniej skontaktować się z urzędem w celu uzyskania informacji o możliwości wejścia do środka. Wstęp na teren posesji i podziwianie budynku z zewnątrz jest bezpłatne. Godziny otwarcia urzędu są uzależnione od bieżących potrzeb administracyjnych, dlatego przed wizytą zaleca się sprawdzenie aktualnych godzin pracy na stronie internetowej Starostwa Powiatowego w Szczecinku.

Ciekawostki i otoczenie

Dawny Urząd Powiatowy sąsiaduje z innymi zabytkami Szczecinka, w tym z okazałym kościołem położonym po północnej stronie oraz Zamkiem Książąt Pomorskich, który znajduje się w niedalekiej odległości. Okolica sprzyja spacerom – w pobliżu rozciąga się park miejski oraz liczne szlaki piesze i rowerowe, umożliwiające poznanie historycznej części miasta. Architektura budynku doskonale wpisuje się w urbanistyczny krajobraz Szczecinka, tworząc harmonijną całość z innymi zabytkowymi obiektami.

Podsumowanie

Dawny Urząd Powiatowy w Szczecinku to nie tylko ważny zabytek architektury, ale również świadek historii miasta i regionu. Jego eklektyczna bryła, bogactwo detali oraz niebanalna stylistyka sprawiają, że jest to jeden z najbardziej rozpoznawalnych budynków w mieście. Spacerując ulicą 3 Maja, warto zatrzymać się na chwilę, by podziwiać ten wyjątkowy obiekt, który łączy w sobie tradycję, historię i artystyczny kunszt dawnych architektów. To miejsce, które zachwyca zarówno miłośników historii, jak i pasjonatów architektury, stanowiąc nieodłączny element krajobrazu Szczecinka.