Wał Pomorski to jeden z najbardziej rozpoznawalnych systemów umocnień na terenie Polski, a Szczecinek od lat przyciąga miłośników historii militarnych dzięki doskonale zachowanym bunkrom i wyjątkowemu muzeum, które pozwala przenieść się w czasy II wojny światowej. Wizyta w Bunkrach i Muzeum Wału Pomorskiego to nie tylko podróż do przeszłości, ale także okazja do poznania fascynujących faktów o regionie, który był areną dramatycznych wydarzeń wojennych. To miejsce, gdzie historia staje się namacalna, a każdy zakątek skrywa swoją opowieść.
Bunkry Wału Pomorskiego w Szczecinku – historia i znaczenie
System umocnień Wału Pomorskiego powstał w latach 30. XX wieku jako odpowiedź Niemiec na rosnące napięcia polityczne w Europie. Szczecinek, dzięki swojemu strategicznemu położeniu, stał się ważnym punktem na mapie tych fortyfikacji. Bunkry, które rozciągają się na zachód i północ od miasta, miały za zadanie blokować przesmyk między jeziorami Trzesiecko i Wielimie, stanowiąc zaporę przed ewentualnym atakiem wojsk polskich. W sumie w okolicach Szczecinka powstało 25 żelbetowych schronów, z których największy i najlepiej zachowany to Bunkier B-Werk.
Bunkier B-Werk – serce militarnej historii Szczecinka
Bunkier B-Werk to prawdziwa perła militarnej architektury. Jego budowa rozpoczęła się w 1934 roku, a obiekt powstał jako jeden z zaledwie siedmiu dwukondygnacyjnych bunkrów ciężkich na całym Wale Pomorskim. Wyróżnia go nie tylko rozmiar, ale także doskonały stan zachowania. Bunkier był wyposażony w cztery stanowiska dla ciężkich karabinów maszynowych, z czego jedno znajdowało się w kopule pancernej, a dwa kolejne w unikalnych kazamatach pancernych. W części podziemnej mieściły się magazyny amunicyjne i żywnościowe, maszynownia z agregatami prądotwórczymi, pomieszczenia dla załogi, punkt opatrunkowy oraz własne ujęcie wody. Wszystko to sprawiało, że B-Werk był samowystarczalny i gotowy na długotrwałą obronę.
Oprócz funkcji bojowych, bunkier pełnił także rolę centrum dowodzenia dla tego odcinka Wału Pomorskiego. W pobliżu bunkra znajdował się system ruchomych zapór drogowych, które miały dodatkowo utrudnić przełamanie linii obrony. Po wojnie większość tych instalacji została zniszczona, jednak sam B-Werk przetrwał i dziś stanowi wyjątkową atrakcję dla pasjonatów historii.
Muzeum Wału Pomorskiego i II Wojny Światowej
W 2012 roku, po kilkuletniej rewitalizacji, w bunkrze B-Werk otwarto Muzeum Wału Pomorskiego i II Wojny Światowej. Placówka prowadzona jest przez Ogólnopolskie Stowarzyszenie Turystyczno-Historyczne „Jazda 4×4” i od początku działalności cieszy się ogromnym zainteresowaniem. Muzeum mieści się w poniemieckim schronie bojowym Panzerwerk 991, który posiada aż 21 pomieszczeń o różnym przeznaczeniu – od bojowych, przez socjalne, po techniczne.
Wnętrza bunkra zachwycają autentycznym wyposażeniem oraz licznymi eksponatami związanymi z historią Wału Pomorskiego. Wśród zgromadzonych pamiątek znajdują się broń, elementy umundurowania, wyposażenie żołnierzy, a także części pojazdów używanych podczas walk o przełamanie pozycji w 1945 roku. Szczególnie interesujące są eksponaty związane z jednostkami Wojska Polskiego, które stacjonowały w Szczecinku po zakończeniu wojny.
Ekspozycja plenerowa i dodatkowe atrakcje
Przed wejściem do muzeum znajduje się imponująca ekspozycja plenerowa, która obejmuje oryginalny czołg T-34-85 oraz dwie armaty przeciwlotnicze kalibru 85 mm. To doskonałe uzupełnienie zwiedzania – możliwość zobaczenia z bliska autentycznych pojazdów militarnych pozwala lepiej zrozumieć realia wojskowe tamtych czasów. Wystawa zewnętrzna jest dostępna bezpłatnie, choć nie ma możliwości wejścia do wnętrza czołgu.
W okolicznych lasach można odnaleźć pozostałości innych fragmentów fortyfikacji Wału Pomorskiego, które również są dostępne do zwiedzania. Najbardziej znane to bunkry Grupy Warownej „Góra Śmiadowska” położone w pobliżu wsi Śmiadowo, udostępniane przez muzeum w ramach specjalnych wycieczek.
Praktyczne informacje dla odwiedzających
Muzeum Wału Pomorskiego i II Wojny Światowej znajduje się przy ul. Kościuszki 76 w Szczecinku, na trasie wyjazdowej na Połczyn-Zdrój. Przed obiektem dostępny jest duży, bezpłatny parking. Muzeum czynne jest sezonowo: w okresie letnim (15 czerwca – 15 września) w soboty i niedziele, wiosną (1 maja – 14 czerwca) i jesienią (16 września – 15 października) w niedziele. W pozostałych terminach zwiedzanie możliwe jest po wcześniejszym uzgodnieniu. Bilety: normalny – 10 zł, ulgowy – 5 zł, bilet zbiorowy (od 10 osób) – 5 zł/os., bilet roczny imienny – 100 zł. Kasa sprzedaje bilety do 30 minut przed zamknięciem. Muzeum jest nieczynne w poniedziałki i wybrane święta. Zwiedzanie z przewodnikiem możliwe jest po wcześniejszej rezerwacji.
Dlaczego warto odwiedzić to miejsce?
Bunkry i Muzeum Wału Pomorskiego w Szczecinku to nie tylko gratka dla miłośników militariów, ale także doskonała lekcja historii dla każdego, kto chce zrozumieć, jak wyglądała codzienność żołnierzy podczas II wojny światowej. Autentyczność miejsca, możliwość wejścia do wnętrza bunkra i zobaczenia oryginalnego wyposażenia sprawiają, że zwiedzanie staje się niezwykle angażujące. Dodatkowo, ekspozycja plenerowa oraz możliwość odkrywania innych fragmentów fortyfikacji w okolicznych lasach pozwalają poczuć atmosferę dawnych czasów i zrozumieć, jak ważną rolę odgrywał ten region w dziejach Europy.
Podsumowanie
Bunkry i Muzeum Wału Pomorskiego w Szczecinku to miejsce, które łączy w sobie historię, autentyczność i pasję ludzi, którzy dbają o pamięć o przeszłości. Wizyta tutaj to nie tylko okazja do zobaczenia unikalnych fortyfikacji i militariów, ale także do refleksji nad wydarzeniami, które ukształtowały współczesną Europę. Szczecineckie fortyfikacje są jednym z najlepiej zachowanych świadectw historii XX wieku na Pomorzu i bez wątpienia należą do najciekawszych atrakcji regionu. To miejsce, gdzie historia staje się żywa, a każdy odwiedzający może poczuć się częścią opowieści, która rozgrywała się tu kilkadziesiąt lat temu.