Jaz na rzece Piława

W sercu Pojezierza Drawskiego, w malowniczych okolicach Szczecinka, znajduje się unikalna atrakcja hydrotechniczna i militarna – jaz na rzece Piława w Barwicach. To miejsce, które łączy w sobie historię, inżynierię oraz wyjątkowe walory przyrodnicze regionu. Jaz, będący fragmentem dawnych umocnień Wału Pomorskiego, od lat przyciąga miłośników militariów, turystyki rowerowej i kajakarstwa, a także wszystkich, którzy cenią sobie kontakt z naturą i nieoczywiste atrakcje turystyczne.

Historia i przeznaczenie jazu na Piławie

Jaz na rzece Piława w Barwicach powstał w latach 30. XX wieku jako element fortyfikacji Wału Pomorskiego. Jego głównym zadaniem było spiętrzenie wód rzeki na długości ponad 2 kilometrów, co miało na celu stworzenie rozległych rozlewisk i zabagnień, znacząco utrudniających przemarsz wojsk nieprzyjaciela oraz przejęcie mostów i przepraw przez Piławę. Lokalizacja jazu została wybrana strategicznie, by maksymalnie wykorzystać naturalne ukształtowanie terenu i skutecznie zabezpieczyć newralgiczne szlaki komunikacyjne regionu.

Konstrukcja i architektura hydrotechniczna

Jaz w Barwicach to imponująca budowla żelbetowa, zaprojektowana indywidualnie na planie wydłużonego, nieregularnego prostokąta. Składa się z silnie umocnionych przyczółków, sztucznego wodospadu oraz trzech głównych przęseł, umożliwiających regulację przepływu wody. Kluczowym elementem jazu są drewniane belki, tzw. szandory, które wsuwano poziomo w specjalne gniazda w przyczółkach i filarze, pozwalając na precyzyjne sterowanie poziomem spiętrzenia wody. W zachodnim przyczółku znajduje się upust dolny, umożliwiający kontrolowany przepływ wody nawet przy wysokim stanie rzeki.

Całość konstrukcji została dodatkowo zabezpieczona przeszkodami przeciwpiechotnymi i przeciwpancernymi, a tuż obok jazu wzniesiono schron bojowy z jednym stanowiskiem karabinu maszynowego. Wewnątrz schronu znajdują się dwa pomieszczenia z mechanizmami regulującymi spust wody oraz korytarz komunikacyjny, co czyni to miejsce fascynującym świadectwem dawnej myśli inżynieryjnej i militarnej.

Jaz na Piławie jako atrakcja turystyczna

Obecnie jaz w Barwicach to nie tylko zabytek techniki, ale także punkt na trasie wielu wycieczek pieszych, rowerowych i kajakowych. Otaczające go tereny zachwycają dziką przyrodą, a sama rzeka Piława jest jednym z najpiękniejszych szlaków kajakowych Pomorza Zachodniego. W okolicy jazu można podziwiać pozostałości bunkrów oraz rozległe rozlewiska, które wiosną i latem stają się ostoją dla licznych gatunków ptaków i innych zwierząt.

Jaz jest również popularnym miejscem postoju podczas spływów kajakowych, choć należy pamiętać o konieczności przenoski na długości około 30 metrów lewą stroną rzeki. Dla pasjonatów historii i militariów, możliwość zobaczenia z bliska fortyfikacji i schronu bojowego to nie lada gratka, a dla fotografów – okazja do uchwycenia niezwykłych krajobrazów i detali architektonicznych.

Informacje praktyczne dla odwiedzających

Jaz na rzece Piława w Barwicach dostępny jest do zwiedzania przez cały rok, bez konieczności zakupu biletów. Dojazd z Szczecinka do Barwic możliwy jest zarówno samochodem (ok. 23 min, 25 km), jak i autobusem (ok. 25 min, koszt biletu 12–14 zł, kursy raz dziennie). W okolicy dostępnych jest wiele miejsc noclegowych. Nie ma wyznaczonych godzin zwiedzania, ale najlepiej planować wizytę w godzinach dziennych ze względu na bezpieczeństwo i możliwość podziwiania okolicznej przyrody. Podczas spływów kajakowych należy zachować szczególną ostrożność przy zbliżaniu się do jazu i pamiętać o obowiązkowej przenosce sprzętu.

Jaz na Piławie w kontekście regionu

Położenie jazu w Barwicach sprawia, że jest on doskonałym punktem wypadowym do dalszego zwiedzania Pojezierza Drawskiego oraz Wału Pomorskiego. W bliskim sąsiedztwie znajdują się liczne trasy rowerowe i piesze, a także inne atrakcje historyczne i przyrodnicze regionu. Sama Piława, z jej czystą wodą i malowniczymi meandrami, przyciąga zarówno amatorów aktywnego wypoczynku, jak i tych, którzy szukają spokoju z dala od zgiełku miast.

Jaz forteczny, zwany też potocznie tamą na Piławie, jest jednym z najlepiej zachowanych obiektów tego typu na Pomorzu Zachodnim. Mimo upływu lat zachwyca solidnością wykonania i pomysłowością rozwiązań konstrukcyjnych, będąc świadectwem burzliwej historii tych ziem.

Podsumowanie

Jaz na rzece Piława w Barwicach to miejsce wyjątkowe – łączące w sobie walory historyczne, techniczne i przyrodnicze. Stanowi jeden z najciekawszych punktów na mapie atrakcji okolic Szczecinka, przyciągając zarówno miłośników militariów, jak i osoby szukające aktywnego wypoczynku na łonie natury. Doskonale zachowana konstrukcja, malownicze otoczenie oraz dostępność przez cały rok czynią z tego miejsca obowiązkowy przystanek podczas każdej wycieczki po Pojezierzu Drawskim. To nie tylko świadectwo przeszłości, ale także inspiracja do odkrywania kolejnych tajemnic i uroków regionu.