Miasteczko-widmo i militarna przeszłość

Borne Sulinowo, miasteczko-widmo położone wśród lasów i jezior Pomorza Zachodniego, to jedno z najbardziej niezwykłych miejsc na mapie Polski. Przez dziesięciolecia było wymazane z oficjalnych map, otoczone aurą tajemnicy i niedostępności. Dziś przyciąga miłośników historii, pasjonatów militariów oraz tych, którzy szukają niecodziennych doświadczeń. Spacerując po dawnych wojskowych alejach, wśród monumentalnych budynków i zrujnowanych willi, można poczuć ducha minionych epok i zrozumieć, jak wielką rolę odegrało to miejsce w historii XX wieku.

Historia miasteczka-widma

Początki – niemiecki poligon i garnizon Gross Born

Historia Bornego Sulinowa zaczyna się w latach 30. XX wieku, kiedy to III Rzesza zdecydowała o budowie wielkiego kompleksu wojskowego na terenie wsi Linde. Wysiedlono mieszkańców, a na ich miejscu powstał nowoczesny garnizon, szkoła artylerii Wehrmachtu oraz rozległy poligon. To tutaj szkolili się pancerniacy i artylerzyści, a w okolicznych lasach ćwiczyły oddziały Afrika Korps pod dowództwem generała Rommla. W sierpniu 1938 roku oficjalnego otwarcia garnizonu dokonał sam Adolf Hitler. W tym czasie powstały charakterystyczne budynki: Dom Oficera, kasyno, szpital wojskowy, wille oficerskie oraz liczne koszary.

Okupacja radziecka – tajne miasto na mapie Europy

W 1945 roku, po zakończeniu działań wojennych, Borne Sulinowo przejęła Armia Czerwona. Przez kolejne niemal 50 lat miasto było całkowicie wyłączone spod polskiej administracji, zamknięte i strzeżone, nieobecne na mapach i w rejestrach. Stacjonowały tu tysiące żołnierzy radzieckich wraz z rodzinami, powstały nowe bloki mieszkalne, szkoły, sklepy i hale sportowe. W okolicznych lasach ukryto magazyny broni, w tym także nuklearnej. Dopiero w październiku 1992 roku ostatni rosyjski żołnierz opuścił to miejsce, a kilka miesięcy później rozpoczął się proces zasiedlania przez polskich cywilów.

Najciekawsze atrakcje turystyczne Bornego Sulinowa

Dom Oficera – serce dawnego garnizonu

Najbardziej rozpoznawalnym budynkiem Bornego Sulinowa jest monumentalny Dom Oficera z lat 30. XX wieku. Jego architektura i wnętrza wciąż robią ogromne wrażenie. W czasach niemieckich mieściło się tu kasyno, sala koncertowa i restauracja z widokiem na Jezioro Pile. Za czasów radzieckich budynek pełnił funkcję klubu żołnierskiego. Dziś można zwiedzać jego wnętrza, odkrywając ślady minionych epok oraz liczne pamiątki militarne.

Szpital wojskowy i inne budynki garnizonowe

W Bornem Sulinowie znajduje się także ogromny, ponad 12-tysięczny metrów kwadratowych szpital wojskowy – jeden z największych budynków w mieście. Warto zobaczyć także dawne wille oficerskie, ruiny kasyna, bramy wjazdowe do miasta oraz budynek dawnego aresztu z zachowanym spacerniakiem. Każdy z tych obiektów opowiada inną historię, a ich monumentalność przypomina o strategicznym znaczeniu tego miejsca.

Muzeum Militarii i czołgi

Miłośnicy wojskowości powinni odwiedzić lokalne Muzeum Militarii, gdzie zgromadzono eksponaty związane z historią garnizonu, sprzętem wojskowym i życiem codziennym żołnierzy. Na terenie miasta można natknąć się na autentyczne czołgi oraz inne pojazdy wojskowe, będące nie lada atrakcją dla najmłodszych i pasjonatów techniki.

Cmentarze wojskowe i miejsca pamięci

W okolicach Bornego Sulinowa znajdują się dwa ważne cmentarze: wojskowy, będący miejscem pochówku żołnierzy poległych podczas walk o Wał Pomorski, oraz tzw. Cmentarz z Pepeszą – miejsce spoczynku żołnierzy radzieckich, z charakterystycznym pomnikiem przedstawiającym rękę z pepeszą wycelowaną w niebo. To miejsca skłaniające do refleksji nad burzliwą historią regionu.

Podwodny las i Jezioro Pile

Oprócz militarnej przeszłości, Borne Sulinowo zachwyca także niezwykłą przyrodą. Jezioro Pile to jeden z najpiękniejszych akwenów w regionie, idealny do kąpieli, żeglowania, wędkowania oraz nurkowania. Prawdziwą ciekawostką jest tzw. podwodny las – fragment wyspy, który osunął się do jeziora, tworząc fascynujące miejsce dla płetwonurków. W okolicy znajdziemy także malownicze półwyspy i punkty widokowe.

Szlaki piesze i rowerowe

Borne Sulinowo otaczają rozległe lasy i wrzosowiska, poprzecinane licznymi szlakami pieszymi i rowerowymi. Najpopularniejsze trasy prowadzą wokół jeziora oraz przez historyczne miejsca miasta. To doskonała propozycja dla osób szukających aktywnego wypoczynku w otoczeniu przyrody i reliktów przeszłości.

Militarne wydarzenia i festiwale

Każdego roku w Bornem Sulinowie odbywa się Międzynarodowy Zlot Pojazdów Militarnych, przyciągający entuzjastów z całej Polski i zagranicy. To okazja, by zobaczyć historyczne pojazdy w akcji, wziąć udział w rekonstrukcjach bitew oraz poznać pasjonatów militariów. Wydarzenie to nadaje miastu wyjątkowego, żywego charakteru i pozwala poczuć atmosferę dawnych lat.

Praktyczne informacje dla odwiedzających

Większość atrakcji Bornego Sulinowa jest dostępna przez cały rok, jednak godziny otwarcia mogą się różnić w zależności od sezonu. Dom Oficera i Muzeum Militarii najczęściej otwarte są od rana do wieczora, z przerwami w dni świąteczne oraz w okresie zimowym. Warto sprawdzić aktualne informacje na stronie lokalnej informacji turystycznej przed wizytą. Do Bornego Sulinowa najłatwiej dojechać samochodem – z pobliskiego Szczecinka kursują także busy i autobusy. Z Poznania można dotrzeć pociągiem do Szczecinka, a stamtąd przesiąść się na autobus. W mieście działa kilka hoteli, pensjonatów oraz domków letniskowych, a ceny noclegów zaczynają się już od około 130 zł za dobę.

Współczesne życie w dawnym mieście-widmie

Dziś Borne Sulinowo zamieszkuje około pięciu tysięcy osób. Dawne budynki wojskowe zyskały nowe funkcje – w ratuszu mieści się obecnie urząd miasta, kino zamieniło się w kościół, a w starej kantynie oficerskiej działa restauracja. Miasto stopniowo odzyskuje dawny blask, choć wiele budynków wciąż czeka na renowację lub nowych właścicieli. Spacerując ulicami, można poczuć niepowtarzalny klimat miejsca, gdzie historia przeplata się z codziennością.

Podsumowanie

Borne Sulinowo to wyjątkowa atrakcja turystyczna, która łączy fascynującą militarną przeszłość z pięknem przyrody i niepowtarzalną atmosferą miasta-widma. To miejsce, gdzie każdy budynek, ulica i zakątek opowiadają własną historię, a spacer wśród dawnych koszar i willi pozwala przenieść się w czasie. Dla miłośników historii, militariów i niebanalnych podróży to obowiązkowy punkt na mapie Pomorza Zachodniego. Borne Sulinowo udowadnia, że nawet najbardziej tajemnicze miejsca mogą stać się otwarte i przyjazne dla każdego, kto pragnie odkryć ich sekrety.